Kraków, dnia 5 października 2024r.
UCHWAŁA PROGRAMOWA
OGÓLNOPOLSKIEGO ZRZESZENIA SĘDZIÓW
„SĘDZIOWIE RP” w KRAKOWIE
My Sędziowie – polscy funkcjonariusze publiczni;
Powołani do wykonywania władzy sądowniczej
przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;
Wybranego w powszechnych, bezpośrednich
i wolnych wyborach przez suwerena – Naród;
Orzekający w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej
wyłącznie na podstawie przepisów Konstytucji oraz ustaw;
W poczuciu odpowiedzialności,
wynikającej z treści roty ślubowania i atrybutu niezawisłości;
Działając w przekonaniu o konstytucyjnym porządku prawnym,
jako warunku istnienia oraz ciągłości Państwa Polskiego;
Uchwalamy założenia programowe
niezbędnej reformy ustroju polskiego wymiaru sprawiedliwości:
- Powołujemy Zespół do Sprawy Przywracania Praworządności, wyznaczając mu za cel monitorowanie, opisywanie oraz kodyfikację naruszeń prawa oraz przygotowywanie projektów aktów normatywnych, zmierzających do zapewnienia bezzwłocznego przywrócenia rządów prawa w Rzeczypospolitej Polskiej;
- Stwierdzając, iż obecny spór, dotyczący reguł obsady Krajowej Rady Sądownictwa ma proweniencję wyłącznie polityczną, a obowiązujące rozwiązania normatywne są niewątpliwie zgodne z ustawą zasadniczą i międzynarodowymi standardami, dla zażegnania konfliktu, godzącego w istotę polskiej państwowości proponujemy:
– wyodrębnienie w Krajowej Radzie Sądownictwa trzech komórek organizacyjnych:
1) do spraw ochrony niezależności sądów oraz niezawisłości sędziów;
2) do spraw sądów powszechnych, sądów wojskowych oraz Sądu Najwyższego;
3) do spraw sądów administracyjnych;
– zadaniem pierwszej byłaby ochrona niezależności sądów oraz niezawisłości sędziów; trzon tej komórki stanowiliby sędziowie wybierani przez korpus sędziowski;
– zadaniem drugiej byłby udział w procedurze obsady stanowisk sędziowskich w sądach powszechnych, sądach wojskowych oraz Sądzie Najwyższym, jak i potencjalnie – w procedurze awansowej sędziów; wybór części sędziowskiej do tej komórki winien następować w trybie demokratycznym – tj. w wyborach powszechnych albo przez Parlament (jego izby lub przez Zgromadzenie Narodowe);
– trzecia komórka miałaby analogiczne zadania jak druga – jednakże w odniesieniu do sądów administracyjnych; składałaby się ona z sędziów sądów administracyjnych albo w większości z sędziów tych sądów, także wybieranych w demokratycznej procedurze – jak w przypadku drugiej komórki;
– zakłada się dopuszczalność służby przez tego samego członka w innej komórce Krajowej Rady Sądownictwa po zakończeniu pracy w poprzedniej, ale dopiero po odpowiednio długim okresie karencji albo wręcz istniałby taki zakaz;
3. Co do Trybunału Konstytucyjnego proponujemy:
– rozszerzenie przedmiotowego zakresu skargi konstytucyjnej w szczególności poprzez możliwość skargi na naruszenie praw konstytucyjnych;
– obligatoryjne publiczne wysłuchanie kandydata na sędziego;
– obligatoryjne przeprowadzenie rozprawy w sprawie udzielenia zabezpieczenia poprzez zawieszenie stosowania ustawy;
– odebranie ślubowania od sędziego przez Marszałka Sejmu;
– dopuszczalność wyboru nowego sędziego dopiero po upływie kadencji dotychczasowego sędziego Trybunału Konstytucyjnego;
– zakazanie obejmowania stanowiska sędziowskiego przez wysokich funkcjonariuszy publicznych, pełniących urzędy polityczne – od podsekretarza stanu wzwyż – albo dopuszczalność objęcia stanowiska sędziego Trybunału Konstytucyjnego przez te osoby po odpowiednio długim okresie karencji;
4. W kwestii ustroju sądownictwa powszechnego postulujemy:
– jednolite stanowisko sędziowskie sędziego sądu powszechnego z tożsamą stawką płacową – różnicowaną wyłącznie kryterium stażu pracy;
– likwidację trójstopniowej struktury sądownictwa i wprowadzenie w to miejsce dwóch poziomów – z zachowaniem konstytucyjnego nakazu dwóch instancji;
– likwidację wszelkich dodatków funkcyjnych;
– stworzenie oraz wprowadzenie rozwiązań, umożliwiających równomierne obciążenie sędziów pracą orzeczniczą w skali całego kraju;
– zakazanie finansowania stowarzyszeń oraz innego rodzaju organizacji sędziów ze środków innych, niż składki członkowskie;
5. Opowiadamy się za kontynowaniem kształcenia kadr sędziowskich w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, jednakże z uwzględnieniem następujących postulatów:
– uregulowanie statusu aplikantów poprzez wpisanie odrębnego tytułu ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, wypadkowego, chorobowego;
– podniesienie prestiżu aplikacji poprzez wzrost wysokości stypendium do 50 % wynagrodzenia sędziego w stawce podstawowej – przez okres 12 miesięcy , a następnie do 55%;
– wydłużenie płatności stypendium do czasu objęcia stanowiska asesora;
– wprowadzenie płatnego w 100 % urlopu macierzyńskiego na okres 12 miesięcy oraz płatnego urlopu ojcowskiego na okres 14 dni;
– wprowadzenie możliwość odwołania od negatywnej oceny ze sprawdzianu;
– funkcję dyrektora Szkoły winien pełnić sędzia albo prokurator;
– wyznaczanie wykładowców powinno następować poprzez stworzenie listy rankingowej tworzonej na podstawie anonimowych ankiet z zachowaniem prawa Dyrektora do powoływania nowych wykładowców;
– odsunięcie wykładowcy od kształcenia przez Dyrektora powinno następować jedynie decyzją indywidualną zaopiniowaną przez Radę Programową;
6. Co do ustroju odpowiedzialności dyscyplinarnej opowiadamy się za:
– wyłączeniem uprawnień przedstawiciela władzy wykonawczej do wiążącego polecenia wszczęcia postępowania dyscyplinarnego;
– powołaniem komisji – wg terenowego podziału kraju – z udziałem przedstawicieli sądownictwa, zawodów prawniczych oraz samorządu terytorialnego, których zadaniem byłoby podjęcie wstępnej decyzji o zainicjowaniu postępowania dyscyplinarnego;
– wyborem rzeczników dyscyplinarnych przez odpowiednią komórkę albo pełen skład Krajowej Rady Sądownictwa na 6. letnią kadencję;
– eliminacją instytucji rzecznika dyscyplinarnego ad hoc;
– uchwalenie ustawy – Kodeks etyki zawodowej sędziów, zawierającej także stypizowane na wzór Kodeksu karnego delikty dyscyplinarne;
– udziałem czynnika społecznego w postaci ławników w składach sądów dyscyplinarnych;
– wyznaczaniem składów sądów dyscyplinarnych w drodze losowania spośród wszystkich sędziów danego okręgu;
– wprowadzeniem instytucji skargi na przewlekłość postępowania dyscyplinarnego;
– zakazem prowadzenia postępowania dyscyplinarnego w wypadku usprawiedliwionej nieobecności obwinionego.
Jesteśmy świadomi, że wprowadzenie niektórych postulowanych przez nas zmian wymaga zmiany Konstytucji i dlatego apelujemy do wszystkich sił politycznych o porozumienie ponad podziałami politycznymi dla dobra Wymiaru Sprawiedliwości i Rzeczypospolitej Polskiej.
Uchwalono na obradach w Krakowie w dniu 5 października 2024r.
